VERGELIJKING TUSSEN HET OUDE EN HET NIEUWE ROME

Manuel Chrysoloras schrijft in 1411 uit Rome een lange brief aan zijn vriend, de Byzantijnse keizer Manuel II Palaeologus. Daarin vergelijkt hij het ‘Oude Rome’ met Constantinopel, het ‘Nieuwe Rome’.
Een politiek gevoelige vergelijking in die tijd! Constantinopel en Rome stonden voor twee, soms vijandige wereldbeelden: orthodoxie-katholicisme, patriarch-paus, Grieks-Latijn, Oost-West. Chrysoloras en de keizer deelden hun liefde voor antieke literatuur en als een van de laatste sterren van de Byzantijnse renaissance, was hij tegelijk een bezieler van de Griekse studiën in Italië. Zo stond hij daar aan de wieg van het humanisme en was hij een cultfiguur voor Italiaanse humanisten.
Keizer Manuel II schreef zelf ook literaire traktaten. Zijn dialoog met een Perzisch geleerde haalde in 2006 nog de wereldpers, toen Paus Benedictus XVI eruit citeerde.
De uitgave is van groot belang voor een breed publiek van historisch geïnteresseerden: lezers met klassieke achtergrond of interesse in late middeleeuwen en Italiaanse renaissance en in de Griekse en Osmaanse wereld in de 15e eeuw.
Deze eerste Nederlandse vertaling van de brief is van Nico de Glas (†) en Han Lamers (tevens aantekeningen, nabeschouwing en vertaling van begeleidende teksten).