Vertaling en nawoord Hero Hokwerda
Heer Batistas en de andere dingen is dé Cyprus-roman. Daarin speurt, eind jaren zeventig, de dichter Kostas Montis in het verleden terug naar hoe hij geworden is wat hij is. Vijfenzestig jaar is hij dan; samen met de tragedie van Cyprus in 1974 brengt dit hem tot deze zoektocht naar zelfkennis, `als mens en als Cyprioot’.
Van het moment van schrijven keren we terug naar de gelukkige én verdrietige jeugdjaren in Larnaka, waar hij in 1914 was geboren. Via de verhalen van zijn grootmoeder keren we nog verder terug naar háár grootvader, Heer Batistas, nog een eeuw eerder. En via archieven en bibliotheken komen we ten slotte uit bij ene Turko-Batistas, die omstreeks 1700 `verturkst’ was.
Maar eigenlijk is het Montis niet om Heer Batistas of Turko-Batistas te doen: het gaat hem om de `andere dingen’ uit de titel – maar wat die andere dingen dan wel zijn?
Roerend, aangrijpend en soms sarcastisch, en tegelijk vol mededogen, humorvol en speels, in een heel eigen combinatie van realisme en modernisme: een gevoelsmatige terugblik, van hart tot hart, op zijn eigen kinderjaren en op het leven van zijn geliefde eiland Cyprus.
Kostas Montis (1914-2004) was de grote Cypriotische dichter, bijvoorbeeld van Momenten en Brieven aan moeder, die al eerder in het Nederlands zijn verschenen. Met Heer Batistas en de andere dingen (1980) schreef hij ook de belangrijkste Cypriotische roman. Daarnaast is er nog zijn novelle Gesloten deuren. Een antwoord op Bitter Lemons van Lawrence Durrell.